KAW ziet kansen in silo’s als waterkrachtcentrales

Architectenbureau KAW heeft een concept ontwikkeld voor de opwekking van duurzame energie met vallend water: bassins op daken van oude industriële silo’s. Het bureau onderzoekt momenteel hoe concreet het concept is toe te passen bij de Maassilo in Rotterdam en een silo in Schiedam.

Duurzame energie kan helaas alleen op bepaalde momenten worden opgewekt, in Nederland met name als de zon schijnt of de wind waait. Als we steeds meer, of in de toekomst alleen nog maar duurzaam opgewekte energie willen gebruiken, moeten we die opslaan.

De capaciteiten van thermische of chemische (batterijen, waterstof) opslag zijn echter te laag, de effectiviteit nog te klein, de kosten te hoog en toepassingen te vervuilend en risicovol, stelt KAW. “Maar het kan simpel”, zeggen de architecten, “als je slim gebruik maakt van iets dat nooit opraakt of minder wordt: zwaartekracht.”

Hoogte
Landen met grote hoogteverschillen gebruiken vallend water om energie op te wekken door stuwmeren aan te leggen, maar Nederland kent geen substantiële hoogteverschillen. Onze waterkrachtcentrales, gebaseerd op een stuw in de rivier, zijn afhankelijk van natuurlijke omstandigheden, en het hoogteverschil in waterstand is relatief gering.

De hoge structuren zijn in Nederland gebouwen, aldus KAW. De oplossing is volgens het architectenbureau om water naar bassins op hooggelegen daken te pompen en op het gewenste moment naar beneden te laten stromen. Het energieverlies door oppompen ten opzichte van laten aflopen is volgens het bureau redelijk klein.

Herbestemming
De meeste gebouwen kunnen de watermassa niet dragen, maar grote industriële silo’s wel, meent KAW. Door die bouwwerken te gebruiken voor ‘Pumpspeicher’, zoals dat in Oostenrijk heet, kun je industrieel erfgoed behouden en er een zinnige bestemming aan geven.

KAW bestudeert concreet de mogelijkheden voor de Maassilo in Rotterdam en de silo van de voormalige glasfabriek in Schiedam. De laatstgenoemde silo is tamelijk diep, waardoor het bouwwerk tegelijkertijd voor woningbouw geschikt zou kunnen zijn.

“Op het dak van de Maassilo kunnen tanks voor ca. 60.000.000 liter water”, legt het bureau uit. “Met de massa van dit water kan bij de maximale valhoogte van het dak bij eenmalig leeglopen ongeveer 5.000 kWh elektriciteit worden opgewekt. Als het vermogen een keer per dag leegloopt, kan hiermee 1.800.000 kWh stroom per jaar worden opgewekt.”

Pompen met zon en wind
De energie voor het pompen van het water naar het dak kan worden opgewekt door middel van zonnepanelen en windturbines. Door de hoogte ondervinden beide systemen weinig belemmeringen bij het ‘vangen’ van hun energie.

De rest van de oude silo biedt mogelijkheden voor functies als wonen, werken en recreëren. “Maar het is ook denkbaar hier nieuwe stedelijk functies onder te brengen, die nu moeilijk in de stad in te passen zijn”, suggereert KAW. “Denk aan datacentra, urban farming of de opslag van regenwater.”