[ad_1]
Ben je net geconcentreerd aan het werk, lacht je collega naast je nét iets te hard of gaat de telefoon over. Gevolg: je concentratie is weg en daarna is die ver te zoeken. Hoe goed werken gadgets om je focus te herpakken? “Periodes offline zijn is echt een heel goed idee.”
Van je smartphone, meldingen van nieuwe e-mails tot bellende collega’s: er lijkt altijd wel iets te zijn dat je uit je concentratie haalt, terwijl dat heel slecht uitkomt.
Dat mensen snel worden afgeleid, is niet heel verrassend. Want er zijn nogal wat afleidingen die vechten om onze aandacht, vertelt Stefan van der Stigchel, hoogleraar cognitieve psychologie aan de Universiteit Utrecht en auteur van het boek ‘Concentratie’.
“Dat we ons meer laten afleiden door vroeger, daar is geen bewijs voor. Maar er zijn wel meer prikkels in de omgeving dan ooit. En al die prikkels zijn potentiële afleiders.”
Veel afleidingen
Vroeger hadden we bijvoorbeeld geen smartphones met notificaties. Of e-mailprogramma’s die roepen om geopend te worden. “Het zijn allemaal potentiële afleiders die we toestaan in ons leven.”
Hij vindt het logisch dat elektronicafabrikanten hierop inspelen. “Door je af te sluiten voor je omgeving, kun je je beter richten op die ene taak waar je mee bezig bent”, zegt Van der Stigchel.
Noise cancelling
Maar werken de gadgets ook die je zouden moeten helpen ongestoord te werken? Fabrikanten van koptelefoons met actieve noise cancelling spelen daar met reclames duidelijk op in. Een vrouw in een koffiezaakje zet een koptelefoon op en voila, ze kan supergeconcentreerd werken. Maar is dat reëel?
“Je kunt muziek gebruiken om prikkels in de omgeving te onderdrukken. Je gebruikt het eigenlijk als muur. Het is een tactiek die veel mensen inzetten”, reageert Van der Stigchel.
Het meest effectief zijn koptelefoons met actieve noise-cancelling. Zo’n beetje alle bekende merken zoals Sony, Sennheiser en Bose hebben zo’n koptelefoon. Die koptelefoons schakelen het omgevingsgeluid eigenlijk elektrisch uit.
Hoe werkt noise cancelling?
Alle geluid bestaat uit geluidsgolven. Een microfoon in de koptelefoon luistert naar omgevingsgeluid. De koptelefoon zet daar een tegenovergestelde geluidsgolf tegenover in de schelp van je koptelefoon. Het effect is dat de twee geluidsgolven elkaar opheffen. Daardoor hoor je dus minder van de buitenwereld.
Maar perfect is dat systeem ook niet. Het houdt niet alle geluid tegen. Constant geluid, zoals dat van vliegtuigmotoren, is bijvoorbeeld makkelijker op te heffen. Maar piekgeluiden, bijvoorbeeld als iemand naast je staat te praten, zul je nog wel horen, maar dan dus veel zachter.
Betaalbaar alternatief
Er zijn ook meer betaalbare alternatieven, want een goede noise cancelling koptelefoon kost je al snel meer dan 100 euro.
De Amsterdamse startup Knops bracht vorig jaar zijn analoge oordoppen uit. Je kunt er geen muziek mee luisteren, maar wel je omgevingsgeluid dempen. Er zitten drie standen op, waarmee je meer of minder geluid doorlaat als je de oordoppen in hebt. Kosten: 85 euro.
We kunnen niet multitasken
Dat afleiding funest is, komt omdat we eigenlijk helemaal niet kunnen multitasken, legt Van der Stigchel uit. Ons brein kan zich maar op één taak tegelijk richten, waar aandacht voor nodig is. “We kunnen niet lezen en rekenen tegelijk.”
En concentratie is precies dat: volgehouden aandacht, een taak uitvoeren zonder onderbroken te worden. “En die onderbreking kan door de buitenwereld komen, door storen. Maar ook doordat je moe wordt of ergens anders aan denkt”, zegt de hoogleraar.
Als je onderbroken wordt, stopt de taak waar je brein mee bezig is. “De oude taak ben je kwijt en die afleiding vormt de taak die je in plaats daarvan uitvoert. Het duurt altijd even tot je die oude taak weer oppakt. Taken wisselen kost tijd en moeite.”
Je concentratie is daarom heel waardevol, zegt de hoogleraar. “Veel afleiders zorgen voor minder efficiënte werkzaamheden.”
Beeld leidt ook af
Niet alleen geluid kan ons afleiden. Ook beeld, bijvoorbeeld een guitig plaatje op de computer van je collega, kan genoeg zijn om je uit je concentratie te halen.
“Alles wat sterk genoeg is, kan ingrijpen op de aandacht. Maar het is niet zo dat beeld of een visueel signaal per definitie sterker is dan een auditief signaal.”
Toch is er ook een gadget die daarop inspeelt. Wear Space van Panasonic combineert noise cancelling met het visueel afsluiten van je omgeving.
‘Stiltecabine lijkt me effectiever’
Het ding won een ontwerpprijs in 2017 en ziet er behoorlijk futuristisch uit. Maar toegegeven, je ziet er een beetje uit als een paard dat met oogkleppen achter zijn computer zit.
Maar is het effectief? “Ik vind het overdreven, vooral omdat ik denk dat mensen het niet gaan gebruiken. Ik denk dat er minder rigoureuze stappen zijn. Stiltecabines lijken me effectiever”, zegt Van der Stigchel. “Ik zie niet in dat mensen het gaan gebruiken, want het ziet er gewoon niet uit.”
Niet storen
Als je in overvolle kantoren zit, kan het ook handig zijn om te laten weten dat je niet gestoord wil worden. Maar dat hardop zeggen is voor sommigen misschien ook een beetje een no-go. Daar zijn ook oplossingen voor. Een stoplicht als het ware, waarmee je die boodschap luid en duidelijk aan je collega’s doorgeeft.
Rood betekent: niet storen. Een groen lampje betekent: je mag met me praten, storen is geen ramp. Er zijn verschillende fabrikanten die dit aanbieden, zoals Luxafor.
Sociale netwerken
Maar er is er ook één die dat automatisch doet: Flowlight, van het merk ABB. Het systeem houdt bij hoe actief je werkt, en draait op de achtergrond van je computer. Ben je hard aan het werk? Dan wordt je status op sociale netwerken op bezet gezet. En het lampje gaat automatisch aan.
“Dat is een handige manier om je bereikbaarheid aan te geven. Het is goed dat je kunt aangeven: ik wil me nu een uur of twee concentreren en niet gestoord worden. Je moet er goed over kunnen communiceren”, reageert Van der Stigchel.
Volgens een onderzoek van de Universiteit van Zurich werden de proefpersonen 46 procent minder werd gestoord. Dit product wordt nu verkocht voor zo’n 50 euro.
Periodes offline: goed idee
Ook hier is weer een variant die verschillende mogelijkheden combineert, zoals Saent. Die combineert een taak die je jezelf stelt met het aangeven van je bereikbaarheid. Hij blokkeert ook meldingen van apps en websites die je normaal gesproken storen. Een goede opzet, vindt Van der Stigchel. “Periodes offline zijn is echt een heel goed idee.”
Pomodoro
Naast het aangeven van je bereikbaarheid, maakt Saent gebruik van de Pomodoro-techniek. Dat houdt dat je een aantal aaneengesloten minuten je taak uitvoert en niet onderbroken mag worden. “Als het mislukt moet je opnieuw beginnen. Als je kookwekker rinkelt, ben je klaar.”
Toch zitten daar ook haken en ogen aan, want je concentratiespanne in een getal vallen, vindt hij onlogisch. “Ze gaan ervan uit dat er een ultieme concentratieperiode bestaat en dat dit 20 minuten is. Maar jouw 20 minuten zijn misschien anders dan die van mij.”
Zet je notificaties uit
Wat als je geconcentreerd wilt werken, maar een gadget onnodig vindt? Dan zijn er de nodige open deuren die misschien wel net zo goed werken, dus Van der Stigchel: “Zorg ervoor dat je je omgeving zo inricht dat je niet afgeleid wordt. Zet notificaties op je computer en smartphone uit, en ga periodes offline.”
Daarnaast is het belangrijk om niet te proberen toch meerdere dingen tegelijk te doen, zegt hij. “En neem pauzes als je moe wordt. Op een gegeven moment is de batterij ook leeg.”
[ad_2]
