ZJA Zwarts & Jansma Architecten | Parkeergarage Croeselaan, Utrecht

In samenwerking met OKRA Landschapsarchitecten, die haar ontwerp voor het nieuwe Jaarbeursplein inpast in de stad, is ZJA Zwarts & Jansma Architecten verantwoordelijk voor de parkeergarage Croeselaan die onder het plein gebouwd is. De ongeveer 800 parkeerplaatsen zijn hard nodig om dit nieuwe stadscentrum goed te laten functioneren. De nieuwe ondergrondse parkeergarage Croeselaan vervangt de parkeergarage die voorheen op het Jaarbeursplein stond. Doordat het Jaarbeursplein niet alleen volledig vernieuwd is, maar ook autovrij gemaakt is, is bovengronds een levendig stadsplein ontstaan. Wat vroeger de achterkant van het Utrechtse Centraal Station was, een doodse, winderige vlakte die een grijze route bood naar het Jaarbeurscomplex, is aan het veranderen in een nieuw plein voor de stad Utrecht.

Eenvoud en eenduidigheid
ZJA ontwierp een ruimtelijke en overzichtelijke parkeergarage met veel aandacht voor goede verlichting en daglichttoetreding. Zo is een heldere en vriendelijk vormgegeven parkeergarage ontstaan waar mensen zich makkelijk kunnen oriënteren en zich prettig voelen. De garage bestaat uit drie lagen, die met drie ondubbelzinnig aangegeven één-richting-routes zijn te bereiken. Niemand voelt zich echt op zijn gemak in een parkeergarage, maar je kunt er veel aan doen om het er zo prettig mogelijk te maken. Wat enorm helpt is dat het makkelijk is je te oriënteren, op weg naar je auto, maar ook op weg naar de uitgang. Dat is in dit ontwerp erg makkelijk, door de verlichting die opzettelijk een ruimtelijk effect heeft, door alles egaal te verlichten ook de inspringende damwanden.

Daglichttoetreding en gebruik van kleur
ZJA heeft in het ontwerp gekozen voor zoveel mogelijk daglichttoetreding bij de entrees, een logische markering en het gebruik van veel kleur. Via het glazen dak boven de vide bij de entree en de ronde trap dringt veel daglicht binnen in de parkeergarage. Daarnaast is veel aandacht besteed aan goede verlichting zoals doorgetrokken lichtlijnen boven de rijbanen. De wanden van de parkeergarage zijn rood, de parkeervakken geel en de plafonds wit. De bewegwijzering is uitgevoerd in de kleur van het Utrechtse stadswapen en helder en vriendelijk vormgegeven. In het ontwerp koos ZJA voor speciaal vormgegeven witte kolommen die aan de boven-en onderkant breder zijn. Hierdoor zijn de kolommen op ooghoogte relatief smal. Doordat de kolommen bovendien voor de parkeervakken staan en niet er tussen vergroten zij de overzichtelijkheid en ruimtelijkheid van de parkeergarage. Dit maakt een andere indeling van de parkeervlakken mogelijk en levert een minder benauwend effect op. Om donkere hoeken en schimmige holtes te vermijden zijn hier alle installaties weggewerkt in het beton, zodat ook de plafonds een rustig en overzichtelijk effect hebben.

Boven de grond
De huisjes die toegang geven tot de ondergrondse parkeergarage zijn ovaal van vorm en helder en licht vormgegeven, zodat ze goed passen in de open ruimte van het plein passen bij het gevoel van comfortabele stedelijkheid die het plein wil oproepen. Tussen de bomen, de trappen en waterpartij die het plein inrichten moeten de huisjes onopvallend zijn voor de wandelaars, maar in alle bescheidenheid duidelijk herkenbaar als toegang naar de ondergrondse parkeergarage voor de gebruikers. Het gebruikte materiaal is glas en geperforeerd, gebogen en geborsteld staal, wat een zachte en vriendelijke uitstraling heeft.

Integraal ontwerp
Het vernieuwde Jaarbeursplein en de ondergrondse parkeergarage Croeselaan zijn een integraal ontwerp van ZJA Zwarts & Jansma Architecten, OKRA Landschapsarchitecten en Witteveen+Bos.