Erfgoed van de Week | Huishoudbeurs 70 jaar jong

[ad_1]

Van 22 februari tot en met 1 maart stroomt de RAI in Amsterdam weer vol met (vooral) vrouwen, voor de 75e editie van de Huishoudbeurs. De 1e Huishoudbeurs vond plaats in 1950 in de Houtrusthallen in Den Haag, als opvolger van de Damesbeurs. Toen werd het evenement nog meerdere keren per jaar georganiseerd, vandaar dat de beurs na 70 jaar aan de 75e editie toe is. In 1950 kwamen er al 50.000 bezoekers. De laatste jaren trekt de beurs zo’n 200.000 bezoekers.

Vanaf 1955 werd de Huishoudbeus in de Amsterdamse RAI georganiseerd | Foto beeldbank Stadsarchief Amsterdam

Grote schoonmaak

Vlak na de Tweede Wereldoorlog verschenen allerlei nieuwe vindingen om het huishouden te vergemakkelijken. Zo kwam de 1e elektrische wasmachine uit Amerika. Die machines droogden de was nog met een wringer. Wat later deed de centrifuge zijn intrede. Ook nieuw waren het gas- en later elektrisch fornuis, de stofzuiger, de mixer en de koelkast. Al die uitvindingen moesten natuurlijk wel aan de man (lees: vrouw) gebracht worden. Hiervoor werd de Huishoudbeurs bedacht. En niet toevallig vond die beurs in maart of april plaats, vlak voor de jaarlijkse grote schoonmaak!

- Advertentie -

Paradijs voor de huisvrouw

De beurs was al vanaf het begin populair. De kranten noemden de beurs “het paradijs van de huisvrouw”. De Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen maakte reclame, zodat er bij de eerste editie in 1950 al 50.000 bezoeksters kwamen. De beurs sloot op tijd (tussen 17.00 en 18.00 uur), zodat de vrouwen thuis voor hun gezin konden koken. Ook op zondag was de beurs gesloten. In 1955 verhuisde de beurs van Den Haag naar de RAI in Amsterdam. Er werden op de beurs niet alleen nieuwe huishoudelijke producten getoond, maar het was ook een plek waar maatschappelijke instellingen en groeperingen een podium kregen en waar nieuwe ontwikkelingen en trends te ontdekken waren. Wasmachines en fluitketels met een vast gemonteerde fluit kennen we vandaag de dag nog steeds. Maar niet alle uitvindingen hebben de tand des tijds doorstaan. Wie heeft bijvoorbeeld nog de stofzuiger die ook kon worden gebruikt als haardroger (of verf-/kalkspuiter) in huis, of de pollepel met ingebouwde weegschaal, of gebruikt de aardappelhandschoenen (met geribbeld oppervlak, zodat je zonder een mes te gebruiken de piepers kon schillen)?

Vrouwen op de huishoudbeurs bekijken nieuwe kinderwagens (1960) | Foto Harry Pot/Anefo via Nationaal Archief

Dolle Mina

De actiegroep Dolle Mina (zo genoemd naar vrouwenstrijdster Wilhelmina Drucker, 1847-1925) werd in 1969 opgericht en wist met grote publieksacties de aandacht van media en politiek te trekken voor de emancipatie van vrouwen. Op 30 april 1970 protesteerde Dolle Mina bij de Huishoudbeurs, waarbij een pamflet met de leus ‘Ook een vergulde kooi blijft een kooi’ werd verspreid. Verder ageerden zij tegen de promotie van schadelijke wasmiddelen. De groep bood later haar excuses aan, toen bleek dat er geen wasmiddelen op de beurs verkocht worden.

Ook in februari 2013 protesteerde Dolle Mina bij de beurs, maar dan voor plasrecht voor vrouwen, en meer specifiek voor toiletten in de sprinters. ‘Omwikkeld met wc-papier zullen wij de treinreizigers die onderweg zijn van het station RAI naar de Huishoudbeurs verblijden met een retrogroene wc-pot. Grote kans dat zij hoge nood hebben‘, aldus een woordvoerder.

Posters van de Huishoudbeurs laten de veranderende tijdsgeest door de jaren heen zien | Bron ReclameArsenaal

Vanaf de jaren 80: huisvrouw een uitstervend ras?

De beurs weerspiegelt de veranderingen in de maatschappij. Er komt meer aandacht voor vrije tijd, hobby, mode, make up, woonaccessoires en minder voor het huishouden. Wel doet in 1984 de magnetron zijn intrede op de beurs. De Telegraaf kopt: ‘Wie lang werkt, wil kort koken’. Vanaf 2000 zien we de aandacht verschuiven naar individualisering en gezondheid. Een bezoekersenquête in 2001 wijst uit dat een kwart van de ondervraagden denkt dat huisvrouwen een uitstervend ras worden, en 1/3 verwacht dat in 2015 iedereen hulp in de huishouding heeft. Computers en gadgets doen hun intrede in de stands. Huishoudelijke apparaten zijn vanaf 2015 vooral te zien in het zogeheten Huishoudbeurs museum, waar de veranderingen in huishoudelijke apparaten door de jaren heen te zien zijn.

Demonstratie van een waterkoker | Foto Huishoudbeurs

Anno 2020

In de tussenliggende jaren is veel veranderd. Anno 2020 is de Huishoudbeurs naar eigen zeggen een “lifestyle evenement” voor alles wat zich afspeelt in en om het huis. En volgens de website van de beurs is dit “nog steeds het gezelligste dagje uit en ook de plek waar bezoekers de leukste nieuwe trends en producten vinden”.

Huishoudbeurs anno 2020 | Foto Huishoudbeurs

Erfgoed van de Week

In de rubriek Erfgoed van de Week staat elke week een bijzondere archeologische vondst, vindplaats, voorwerp, monumentaal gebouw of historische plek in de stad centraal. Via de website amsterdam.nl/erfgoed, Twitter @erfgoed020 en Facebook Monumenten en Archeologie delen de erfgoedexperts van Monumenten en Archeologie het erfgoed van de stad met Amsterdammers én overige geïnteresseerden.



[ad_2]

- Advertentie -